حلّاج و شيطان (بررسي ديدگاه هاي حلّاج و پيروان او

نسبت به شيطان در اشاعه ي اين انديشه)

پدید آورندگان: دكتر سيداحمد حسيني كازروني

استاد دانشگاه آزاد اسلامي- واحد بوشهر

نعيمه متوسلي

دانشجوي دكتري زبان و ادبيات فارسي- دانشگاه آزاد اسلامي واحد بوشهر (نويسنده مسؤول)

چكيده

در تاريخ عرفان و فرهنگ اسلامي، حلّاج يكي از اسطوره هايي بود كه در ذهن مردم و عاشقان حق، جاودانه شد. او يكي از شخصيت هايي است كه از زمان حياتش تاكنون، سخنان مبالغه آميز بسياري در رد يا قبول انديشه هايش گفته شده و افسانه هاي بسياري با واقعيت ها درهم آميخته است؛ تا جايي كه نمي توان حقايق زندگي و جايگاه واقعي انديشه ي او را در جهان اسلام و عرفان اسلامي، شناخت و مشخص كرد. حلّاج مشرب و سلوك عرفاني خاصي داشت كه به نوعي سبك شخصي او بود و پس از او بسياري از عرفا، راهش را دنبال كردند. يكي از مسائلي كه حلاج نسبت به آن ديد متفاوت و نگاه جانبدارانه اي داشت، مسأله ي ابليس و عصيان او بود. در بخش اول اين مقاله، نگارنده كوشيده است تا ديدگاه هاي حلّاج نسبت به شيطان طاغي را مورد بررسي قرار دهد و در بخش دوم به معرفي پيروان حلّاج در اشاعه ي اين انديشه پرداخته است؛ و هدف از انجام اين پژوهش، شناخت هر چه بهتر اين عارف بزرگ و ديدگاه هاي اوست؛ و نگارنده در فرجام اين مقاله به اين نتيجه رسيده است كه شيطان در انديشه ي حلّاج، جايگاه ويژه اي دارد و موحدي بزرگ و البته استاد يكتاپرستان عالم است.

كليد واژگان: حلّاج، ابليس، شيطان، عرفان، عصيان.

متن کامل مقاله را از پیوست دانلود کنید.