خدایان جعلی و راهکار عقل برای تشخیص آنها
وجود خدایان متعدد در سطح جهان این سوال را به ذهن انسان می‌آورد، که کدام‌یک از این خدایان صحیح هستند؟ و آیا اصلاً دلیلی برای وجود خداوند در هستی وجود دارد یا خیر؟ یا اینکه تمام این‌ها توهمات ذهن بشر است.
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به چند نکته توجه داشت:
نکته اول: ملاک صحیح یا اشتباه بودن یک اندیشه مطابقت آن با براهین عقلی است، از این‌رو اگر یک اعتقاد با عقل در تعارض باشد، آن را نمی‌توان قبول کرد.
نکته دوم: در طول تاریخ، همیشه جنس تقلبی جایی رواج دارد، که واقعیتی وجود داشته باشد، و الا چنین اندیشه‌ای هیچگاه خریدار نخواهد داشت، به عنوان مثال سکه تقلبی، در جامعه‌ای رواج پیدا می‌کند، که سکه اصل وجود داشته باشد، در جهان امروز نیز، وجود خدایان متعدد جعلی شاهدی است بر نیاز بشر به وجود خداوند واقعی.
در پایان به یکی از براهین اثبات خداوند اشاره می‌کنیم:
از دیدگاه عقل، هر موجود ممکنی ــ یعنی موجودى كه خودبخود وجود ندارد و تحقق يافتنش منوط به موجود ديگرى است ــ نیازمند است، و برای به وجود آمدن خویش نیازمند موجود دیگری است، اکنون با توجه به این نکته، زمانی که ما مجموعه‌ای از موجودات نیازمند داشته باشیم برای تحقق آنها نیازمند به موجودی هستیم که به هیچکس نیازمند نباشد که در اصطلاح دینی به آن خداوند می‌گویند[آموزش عقاید، ص58]،
با توجه به این برهان می‌توان غالب ادعاهای را مورد نقد و بررسی قرار داد، زیرا بیشتر خدایان که از سوی برخی از دین‌ها معرفی می‌شود، خدایانی هستند که دارای محدودیت و تغییر و تحول هستند به همین خاطر عقل بر اساس این برهان آنها را رد می‌کند.
منبع:
آیت‌الله مصباح یزدی،آموزش عقايد (دوره سه جلدى در يك مجلد)، چاپ هفدهم: بهار 1384.